Zlecenie transportowe a list przewozowy – po co tyle dokumentów?

Transport towarów wiąże się z dopełnieniem pewnych wymagań formalnych. W związku z tym przewoźnicy dbają o to, by posiadać wszystkie niezbędne dokumenty przewozowe, które mogą się przydać w różnych sytuacjach. Wśród najpopularniejszych dokumentów znajdziemy zlecenie transportowe i list przewozowy. Czy są to dokumenty wymienne lub czy któryś z nich jest ważniejszy – wyjaśniamy w niniejszym artykule.

Zlecenie transportowe

Zlecenie transportowe jest umową, na podstawie której precyzuje się szczegóły dotyczące przewozu towarów. Współpraca na linii zleceniodawca – przewoźnik, jej konkretne warunki są określone właśnie w zleceniu transportowym. Stąd też jeśli mówimy o umowie przewozu, często mamy na myśli zlecenie transportowe. 

Może ono dotyczyć transportu krajowego lub transportu międzynarodowego. Podstawowymi elementami, które zawiera zlecenie transportowe są data i miejsce załadunku oraz rozładunku, rodzaj przewożonych towarów, kwota wynagrodzenia i termin jego płatności. 

Z prawnego punktu widzenia nie ma obowiązku zawierania takiego dokumentu na piśmie. Jako zlecenie transportowe możemy potraktować czat z komunikatora, ustalenia SMS-owe czy nawet rozmowę telefoniczną. Jednak w momencie dochodzenia swoich praw w przypadku wystąpienia uchybień przy danym przewozie może być to utrudnione bez pisemnego dowodu zawarcia takiej umowy.

List przewozowy

W listach przewozowych określa się z kolei warunki przewozu towarów. W takim dokumencie powinny się znaleźć dane nadawcy, przewoźnika, a także odbiorcy transportu. Ponadto list przewozowy informuje o tym, co jest ładunkiem oraz jaka jest charakterystyka przesyłki (liczba paczek, waga, wartość itp.). Pod względem przydatności na trasie transportu list przewozowy może się okazać ważnym dokumentem na przykład podczas kontroli celnej. Na jego podstawie będzie ustalona wysokość opłat celnych. List przewozowy jest także dowodem zawarcia umowy przewozu. 

Czy wszystkie te dokumenty są niezbędne?

List przewozowy może stanowić dowód umowy przewozowej, o ile jest poprawnie sporządzony i nie ma rozbieżności między tym, co zapisane w liście a tym, co w rzeczywistości wieziemy. W sytuacji odbiegania treści listu od treści umowy pierwszeństwo wśród tych dwóch dokumentów zachowuje umowa przewozu. 

Zorganizujemy dowolny

transport w 45 minut

lub krócej

Nasz pracownik szybko przygotuje konkretną propozycję, a po jej akceptacji osobiście dopilnuje, by nic nie przeszkodziło w dostawie na umówiony czas.

Nagłe zlecenia nas nie zaskakują, bo jesteśmy dobrze przygotowani.

wyślij zapytanie

Co ciekawe, list przewozowy, według prawa, nie jest konieczny do zawarcia umowy przewozu. Jego brak czy też niewłaściwe przygotowanie nie wpływa na ważność umowy przewozu. Z pewnych względów warto go jednak spisać. Poza przekazywaniem informacji, z jakich może korzystać przewoźnik, list przewozowy daje możliwość kontrolowania stanu transportu przez przewoźnika, ale także umożliwia dochodzenie swoich praw przez zlecającego transport, gdyby pojawiły się w nim nieprawidłowości. Jedynie list przewozowy dostarczy informacji o karach administracyjno-prawnych oraz o tym, kto i w jakim zakresie jest odpowiedzialny za zapłatę za towar, ale też za jego ewentualne uszkodzenia. Jest to ważne z perspektywy przewoźnika, gdyż bez takich ustaleń nie będzie on mógł egzekwować swoich praw.

List i zlecenie – czy to wszystko?

Dokumenty przewozowe można podzielić ze względu na obszar ich stosowania. Tym sposobem mamy dokumenty obowiązujące na drogach lądowych, lotniczych, morskich i śródlądowych. Każdy z rodzajów transportu może posiadać charakterystyczne dla swojej grupy dokumenty przewozowe. Przykładowo dla dróg morskich jest to konosament. Pełni on rolę listu przewozowego i dowodu przyjęcia towaru na statek. W porównaniu z tradycyjnym listem przewozowym konosament może być traktowany jako papier wartościowy.

Po co jest dokumentacja przewozowa?

Skoro wiadomo, że możemy mieć rozmaitą dokumentację w zależności od drogi transportu, a na tej konkretnej – lądowej i tak część dokumentów nie musi znajdować się w formie pisemnej, a niektóre w ogóle nie są obowiązkowe, dobrze byłoby odpowiedzieć na pytanie: po co nam w ogóle jakakolwiek dokumentacja w trakcie wykonywania transportu towarów. Rolę dokumentacji przewozowej można podzielić na trzy kluczowe elementy:

• zarządzanie,
• kontrola,
• informacja.

Właściwie przygotowane dokumenty przewozowe są cennym źródłem informacji o danym transporcie. Jest to przydatne w trakcie różnych kontroli, np. pojazdu, którym aktualnie przewożony jest towar. Dokumentacja przewozowa może być także wymagana przez ubezpieczyciela, w przypadku wypłaty odszkodowania. Na jej podstawie można też określić prawa i obowiązki poszczególnych uczestników procesu transportowego, m.in. odpowiedzialność za uszkodzenie czy utratę towaru. Z tego względu ważna jest dbałość o dokumentację przewozową. 

Podsumowując, zlecenie transportowe jest umową zawieraną między zleceniodawcą a przewoźnikiem. Mając wgląd do takiego zlecenia, wiemy, kiedy i gdzie nastąpił załadunek i rozładunek, jaka była wartość tej usługi i kiedy wypłacono za nią pieniądze. List przewozowy nieco dokładniej opisuje przedmiot transportu. Pod względem ustaleń prawnych zlecenie nie musi przyjmować formy pisemnej, natomiast list przewozowy w ogóle nie jest wymagany. Doświadczenie praktyczne pokazuje jednak, że lepiej posiadać każdy z tych dokumentów starannie wypełniony w wersji papierowej.