Niejednokrotnie zamawiamy transport międzynarodowy, choć nawet nie zdajemy sobie do końca sprawy z tego, jakie są wymogi prawne, żeby taki transport doszedł do skutku. Jednym z dokumentów regulujących prawne aspekty transportu między krajami jest konwencja CMR. Brzmi tajemniczo? W poniższym artykule wyjaśniamy, czego ona dotyczy.

Konwencja CMR – co to takiego?

Konwencja CMR (ang. Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road) jest dokumentem, który został podpisany w Genewie w 1956 roku. Jej głównym celem jest ochrona przewoźników oraz ich klientów przed nieuczciwymi praktykami związanymi z transportem. Konwencja CMR jest jednym z podstawowych dokumentów regulujących usługi przewozu międzynarodowego.

Konwencja CMR wchodzi w życie w konkretnych przypadkach. Po pierwsze, jeśli mamy do czynienia z zarobkową formą przewozu. Po drugie, jeśli załadunek lub rozładunek ma się odbywać w dwóch różnych krajach (transport międzynarodowy), a przynajmniej jedno z tych państw jest sygnatariuszem konwencji. Warto podkreślić, że konwencja znajduje zastosowanie w przypadku przewozu z wykorzystaniem naczepy, przyczepy i pojazdu członowego.

Strony konwencji CMR

Do konwencji CMR należą: Albania, Armenia, Austria, Azerbejdżan, Białoruś, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Gruzja, Niemcy, Grecja, Węgry, Iran, Irlandia, Włochy, Izrael, Kazachstan, Kirgistan, Łotwa, Liban, Litwa, Luksemburg, Malta, Mongolia, Czarnogóra, Maroko, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Mołdawia, Rumunia, Rosja, Serbia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Syria, Tadżykistan, Macedonia, Tunezja, Turcja, Turkmenistan, Ukraina, Wielka Brytania i Irlandia Północna, Uzbekistan. Wśród państw, które podpisały umowę CMR, znajdziemy większość krajów europejskich, w tym Polskę. Nasz kraj ratyfikował konwencję w 1962 roku. 

List przewozowy CMR

Jest to podstawowy dokument międzynarodowy, na podstawie którego może odbywać się transport ładunku. List przewozowy jest dowodem zawarcia umowy CMR, jednak nie jest niezbędny, aby określić ważność tejże umowy. List taki powinno się przygotować w trzech egzemplarzach: jeden z nich wędruje do nadawcy, drugi zawsze znajdziemy przy przesyłce, natomiast trzeci z nich zostaje oddany przewoźnikowi. Każdy z nich ma dokładnie taką sama wartość. Praktyka jednak pokazuje, że listów przewozowych zwykle jest więcej, z uwagi na potrzebę pozostawiania ich również w miejscach kontroli celnych.

List przewozowy ma kilka stałych elementów, które powinny być zawarte w jego treści: 

• datę i miejsce jego wystawienia,
• nazwę i adres nadawcy,
• nazwę i adres przewoźnika,
• datę i miejsce przyjęcia towaru,
• nazwę i adres odbiorcy,
• określenie rodzaju przewożonego towaru,
• liczbę sztuk towaru,
• wagę/wartość towaru,
• instrukcje, jak załatwić formalności, m.in. celne,
• oświadczenie, że przewóz podlega przepisom konwencji.

Oczywiście jest to pewna baza informacji zawartych w liście przewozowym. Strony mogą dopisywać różne kwestie, które uznają za stosowne i niezbędne. Brak listu przewozowego lub jego błędne uzupełnienie może mieć swoje konsekwencje, na przykład w postaci trudności, jakie wystąpią przy ustalaniu ewentualnych odszkodowań z ramienia ubezpieczyciela. 

Jakich przewozów nie obejmuje konwencja CMR?

Według przepisów konwencji CMR (art. 1, ust. 4) nie ma ona zastosowania w trzech przypadkach: 

• do przewozów opartych na konwencji pocztowej,
• do przewozu zwłok,
• do przewozu rzeczy przesiedlenia.

Patrząc na charakterystykę i dokładny opis zawarty w konwencji, można się dowiedzieć, że nie będzie miała ona zastosowania również w przypadku umów spedycyjnych.

Co jeszcze znajdziemy w zapisach konwencji CMR?

Konwencja CMR jasno nam precyzuje, jakie są obowiązki, ale także prawa nadawcy, przewoźnika i odbiorcy. Nadawca bierze odpowiedzialność za ewentualne koszty wynikłe z pomyłek w danych, które wystąpią w liście przewozowym. W przypadku przekazania przewoźnikowi ładunków niebezpiecznych nadawca ma obowiązek poinformować przewoźnika, jak należy się z nimi obchodzić oraz jakie specjalne środki ostrożności trzeba wdrożyć.

Przewoźnik po przejęciu towaru ma obowiązek zweryfikowania jego stanu wyjściowego (także opakowania), jego ilości oraz poprawności danych widniejących w liście przewozowym. Przewoźnik odpowiada za towar między jego nadaniem a odbiorem. Szczególnie bierze się pod uwagę całkowite lub częściowe zaginięcie towaru, jego uszkodzenie, a także opóźnienia w dostawach. W tym miejscu dobrze będzie podkreślić, że to na przewoźnika spada odpowiedzialność udowodnienia, że wszelkie ewentualne uszkodzenia towaru nie wyniknęły z jego winy. Przewoźnik również odpowiada za wszelkie czynności swoich podwykonawców.

Podsumowując w kilku słowach: konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) ujednolica procedurę reklamacyjną, dokumentację przewozową, konkretnie oznacza, jaka ciąży odpowiedzialność na poszczególnych osobach z procesu organizacji transportu międzynarodowego i wiele innych.

Warto gruntownie zaznajomić się z konwencją CMR, ponieważ jest ona prawem nadrzędnym w drogowym transporcie międzynarodowym. Ma ona istotny wpływ na terminowe i bezpieczne organizowanie takiego transportu. Z tymi wartościami spotkasz się także w naszej firmie.

Oferujemy takie usługi, które z powodzeniem spełnią Twoje oczekiwania.